In Polen is een wet aangenomen, die het strafbaar maakt om de in Polen gelegen voormalige concentratie- en vernietigingskampen in Auschwitz-Birkenau Pools te noemen. Er staat een gevangenisstraf van 3 jaar op, ook voor mensen in het buitenland die deze woorden gebruiken. Als argumentatie wordt door de Poolse regering aangedragen dat het kamp Auschwitz-Birkenau een initiatief was van de Duitse nazi’s en dat de tekst boven de poort ‘Arbeit Macht Frei’ Duitstalig was. Geen kwaad woord over Polen dus. Dat iedereen dat weet lijkt me duidelijk, dus als je het hebt over een Pools vernietigingskamp is het duidelijk dat je het om een plaatsaanduiding gaat, net als de Nederlandse en Tsjechische doorgangskampen Westerbork en Theresienstadt.
Dat deze topografische aanduiding nu met hechtenis wordt bestraft heeft meer te maken met het opnieuw rangschikken van de geschiedenis. Polen was voor de Tweede Wereldoorlog het land met de grootste Joodse gemeenschap wereldwijd, maar er was toen ook binnen Polen al sprake van sterk antisemitisme. Vanuit de conservatief-katholieke kerk werd dit antisemitisme gevoed. Poolse burgers hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog ook actief meegedaan aan de Jodenvervolging, net als de NSB-aanhang in Nederland. Het Poolse gewapend verzet tegen de nazi-bezetting heeft wel actief aangedrongen bij de geallieerden om de vernietigingskampen onklaar te maken, maar kreeg daar geen gehoor.
In de Poolse publieke opinie is het slachtoffergevoel m.b.t. tot de boze burengrootmachten Duitsland en Rusland overheersend, de Jodenvervolging is een bijkomstigheid. Er zijn 3.000.000 Poolse Joden vermoord, ze worden wel tot de Poolse slachtoffers van de oorlogsellende gerekend, maar er is een gebrek aan erkenning dat ze een extra lijdende bevolkingsgroep waren. Toen Polen onder de Russische invloedssfeer (tot 1989) stond werd van staatswege Duitsland als de boosdoener afgeschilderd.
Ondertussen was er ook bij veel Polen en vanuit de katholieke kerk een afkeer van de Russische overheersing, dus werd de Russische gekleurde geschiedbeschrijving als fake news weggezet. Duitsland was al per definitie fout, vanwege de bezetting in de Tweede Wereldoorlog. Dit slachtoffergevoel is steeds een sterke voedingsbodem geweest voor Pools conservatief nationalisme. De Jodenvervolging past niet in het nationale Poolse eenheidsplaatje. Inmiddels heeft de rechtse conservatief-katholieke partij PiS de absolute meerderheid in het parlement en worden de vrijheden onderdrukt. Ook homoseksualiteit, feminisme en de vreemdeling worden weer als gevaarlijk beschouwd. Daarmee past de
“van smetten vrij weergave” van de Poolse geschiedenis met behulp van deze censuur wet binnen een bedenkelijke ontwikkeling.
Direct na de omwenteling van 1989 ontstond wat meer vrijheid om de eigen Poolse samenleving te hervormen en ook deze problematiek onder de aandacht te brengen.
https://www.volkskrant.nl/archief/moord-op-joden-confronteert-polen-met-verleden~a588218/
Namens Frank van Netten
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.