De antifascisten hebben het moeilijk en nu worden ze ook nog eens voor terroristen uitgemaakt door Donald Trump, met in zijn kielzog populistisch Nederland dat wel een vijand kan gebruiken. Reimer zegt: ‘We hebben florissantere jaren gehad. Zó rechts is Nederland geworden, ik ben er beroerd van.’ Sytze zegt: ‘Je hebt hoogtijdagen en je hebt perioden dat het flink tegenzit. En daar zijn we nu.‘
Ze zijn van Anti Fascistische Aktie (AFA) Fryslân, opgericht door Reimer tegen het groeien van de PVV – het is een organisatie met bestuur noch leden maar met een secretariaat. Stevige kerngroep, ‘eromheen wat los zand’. Ze horen bij Antifa Nederland, een mêlee van lokale ongeorganiseerde groepen, anarchisten, autonomen, communisten, socialisten en ouderwetse sociaal-democraten – tot die laatste categorie rekent Reimer zich, ‘wij gaan gewoon in overleg met de overheid’. Antifa is voortgekomen uit de krakersbeweging, sinds 1992, en na wat omzwervingen bevindt het hoofdkwartier zich in Den Haag, ‘maar dat is niet erg actief’.
Voor echte harde buitenparlementaire actie moet je bij de boeren zijn, met hun Farmers Defence Force, of bij de antiwindmolenterroristen, en die zijn rechts. Reimer van Ruiten is operator in een snoepfabriek en vader van drie kinderen. In de tijd dat hij afdelingsvoorzitter was van de PvdA in Smallingerland, kortgeleden maar het lijkt een eeuw, was de partij er oppermachtig. Daarna zette de neergang in. Dat heeft links trouwens aan zichzelf te danken, zegt hij, ‘want wat willen ze daar nou eigenlijk? Het is allemaal wat mager op links, alles is rechts nu, vooral de jongeren, ongelooflijk’. Stonden ze met hun spandoeken bij de Drachter schouwburg waar Forum voor Democratie een ledenavond had, ‘tsjongejonge wat een mensen, wat een mensen’, ze bungelden met de benen buiten, werden ze uitgescholden door rechtse jeugd in jasjes – ‘gelukkig heb ik een aardig stevig postuur’, zegt Reimer. ‘Nooit meer fascisme!’, riepen ze van AFA. ‘Nooit meer communisme!’, riepen ze van Forum terug.
En Reimer zegt, thuis in zijn huiskamer: ‘Er valt niet tegen te vechten, dat gevoel ken ik wel, maar ik vind ook: je moet voet bij stuk houden, ondanks dat het wat versukkelt.’ Tien jaar terug nog waarschuwde de AIVD voor de opmars der antifascisten, die geweld niet schuwen en onder het dekmantel van antidiscriminatiebureaus de lokale overheid proberen te beïnvloeden. De vraag is wat daarvan rest. Op de website van AFA Nederland zijn de notulen te vinden van een congres in Nijmegen, vorig jaar, waarin de zoektocht naar een nieuwe strategie wordt besproken. ‘De grote conclusie is waarschijnlijk dat er nog geen gezamenlijke conclusie is’, luidt het slotwoord – eerlijker krijg je het niet. Punt voor punt komen de problemen aan de orde: de strijd tegen ‘marginaal extreem rechts’ levert weinig op, dus willen de antifascisten hun vizier verleggen naar ‘parlementair extreem-rechts’ – maar hoe? De PVV is nauwelijks zichtbaar in het openbaar, het Forum juist in groten getale, ‘het kan erg demotiverend zijn’ om daartegen actie te voeren ‘omdat de impact klein lijkt’. Terroristen in een identiteitscrisis. Wat nu, Antifa?‘Het is niet voorbij, dit is een tijd van reflectie’, zegt Sytze, ‘Het komt aan op creativiteit.’
Sytze Kout is links activist anno de late jaren tachtig, zag hoe het antifascisme groot werd in de jaren negentig en zegt door de telefoon: ‘Het Antifa van nu is daar niet mee te vergelijken, die campagne is een beetje aan zijn einde gekomen’. Hij ziet ‘verarming en kaalslag’ in het links-radicale landschap, ‘dat is zonde, maar gelukkig is er steeds meer jonge aanwas.’ AFA Fryslân is een relatief kalme club, zegt hij, maar daardoor ook een gemakkelijk doelwit. Dus toen de huizen van PVV-kandidaten beklad werden, moesten ze zich voortdurend verdedigen, ‘als vaste kerngroep zijn we geweldloos’, zegt Reimer, ‘maar we hebben geen leden, iedereen kan gratis onze stickers krijgen en zich voor ons uitgeven.’ Is dat niet jullie zwakte, Reimer? ‘Misschien wel. Je bent meteen het haasje.’ En nu zijn ze Trumps terroristen.
Spandoeken, thuis bij Reimer Beeld Toine Heijmans
Reimer moet lachen, ‘dat snap ik ook niet altijd hoor, hij voelt zich kennelijk aangesproken.’ Zelf ziet hij zich meer als missionaris in een tijd dat rechts het nieuwe normaal lijkt geworden. ‘Forum-leden zijn geen fascisten’, zegt hij, ‘het zijn cryptofascisten, zo ervaren we dat, We houden ze scherp. Er blijft altijd een mogelijkheid dat ze zich bekeren.’ Kop van de Telegraaf, deze zaterdag: ‘Polarisering biedt volop nieuwe kansen aan Antifa’. Dat is het mooie van vijandbeelden: ook de antifascisten krijgen weer aandacht. Reimer: ‘fijn, want het is toch allemaal onbezoldigd werk wat wij doen.’
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.